چه زمانی و چه مقداری از اکتان بوستر استفاده کنیم؟ + بررسی نحوه صحیح استفاده از اکتان بوستر

استفاده صحیح از اکتان بوسترها، مانند انتخاب بهترین برند شمع خودرو، می‌تواند به بهبود عملکرد موتور کمک کند. اکتان بوسترها افزودنی‌هایی هستند که برای افزایش عدد اکتان بنزین و بهینه‌سازی عملکرد موتور به کار می‌روند. با این حال، شناخت نیاز واقعی خودرو، کیفیت سوخت در ایران و روش‌های صحیح استفاده از این مکمل‌ها برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی ضروری است. این مقاله به بررسی عدد اکتان بنزین در ایران، مزایای استفاده اصولی از اکتان بوسترها و معایب مصرف بی‌رویه و بی‌کیفیت آن‌ها می‌پردازد.

نحوه صحیح استفاده از اکتان بوستر

قدم اول: آشنایی با عدد اکتان بنزین در ایران

در ایران دو نوع بنزین رایج وجود دارد که از نظر عدد اکتان متفاوت هستند:

• بنزین معمولی: عدد اکتان آن حدودا 87  بوده و برای اکثر خودروهای تولید داخل ایران مناسب است.
• بنزین سوپر: عدد اکتان آن حدودا 95 است و برای خودروهای با موتورهای پیشرفته یا توربو شارژ توصیه می‌شود.

خودروهای قدیمی مانند پراید با بنزین معمولی سازگار هستند، در حالی که برخی مدل‌های جدیدتر (مانند تارا یا رانا پلاس و دنا پلاس) ممکن است به بنزین سوپر نیاز داشته باشند. همچنین برای اطلاع از نوع بنزین مورد نیاز خودروهای وارداتی و مونتاژ هم باید به توصیه های کمپانی سازنده خودرو توجه کرد.

قدم دوم: شناخت عدد اکتان مورد نیاز خودروهای ایرانی

خودروهای تولید داخل ایران عموماً با توجه به فناوری موتور، به شرح زیر به بنزین نیاز دارند:

• موتورهای ساده با نسبت تراکم پایین: بنزین معمولی (اکتان ۸۷–۹۰) برای این خودروها کافی است.
• موتورهای پیشرفته یا توربو شارژ: بنزین سوپر (اکتان ۹۵–۹۷) برای جلوگیری از کوبش موتور و افزایش کارایی توصیه می‌شود.

استفاده از بنزین با اکتان بالاتر از نیاز خودرو، لزوما عملکرد موتور را بهبود نمی‌بخشد، بلکه هزینه سوخت را افزایش می‌دهد.

مزایای استفاده اصولی از اکتان بوستر

در شرایط خاص، استفاده ی صحیح از اکتان بوسترها می‌تواند مفید باشد:

 ۱. جلوگیری از کوبش موتور: در خودروهای با نسبت تراکم بالا که دسترسی به بنزین سوپر وجود ندارد، اکتان بوستر می‌تواند عدد اکتان را افزایش داده و از آسیب به موتور جلوگیری کند.

۲. هبود عملکرد در شرایط خاص: در مسابقات یا رانندگی سنگین، اکتان بوستر می‌تواند احتراق بهینه‌تری ایجاد کند.

۳. راه‌حل موقت برای بنزین بی‌کیفیت: اگر بنزین عرضه‌شده عدد اکتان واقعی پایینی دارد، اکتان بوستر می‌تواند کمبود آن را جبران کند.

معایب استفاده بی‌رویه و بی‌کیفیت از اکتان بوستر

استفادهی نادرست یا بیش از حد از اکتان بوسترها، به ویژه انواع بی‌کیفیت، می‌تواند آسیب‌های زیر را ایجاد کند:

آسیب به شمع خودرو:

• رسوب مواد شیمیایی: ترکیباتی مانند منگنز در اکتان بوسترهای بی‌کیفیت روی الکترودهای شمع رسوب می‌کنند. این رسوبات نارسانا، انتقال جرقه را مختل کرده و موجب احتراق ناقص می‌شوند.
• کاهش عمر شمع: رسوبات فلزی فاصله الکترودها را تغییر می‌دهند و شمع را سریعتر فرسوده می‌کنند.
• تخریب ساختار شمع: از آن جایی که شمع قطعه‌ای حساس و به شدت آسیب پذیر می‌باشد، با توجه بالا رفتن بیش از حد عدد اکتان و همچنین حرارت موتور و سوخت (مخصوصاً در خودروهای توربو دار) باعث صدمه زدن جدی به الکترود و سرامیک شمع و حتی در مواقعی باعث جدا شدن سرامیک شمع از فلز می‌گردد.

لازم به ذکر است استفاده بی‌رویه از اکتان بوسترها و یا استفاده از اکتان بوسترهای بی کیفیت و نامرغوب، با توجه به وجود ترکیبات شیمیایی مانند حلال‌ها و فلزات سنگین در این مکمل‌ها می تواند منجر به آسیب‌های دیگری همچون تخریب مبدل کاتالیستی خودرو،آسیب به سنسورهای موتور، کاهش کیفیت سوخت و همچنین ابطال گارانتی خودرو شوند.

نتیجه‌گیری و توصیه‌های پایانی

• در صورت دسترسی نداشتن به بنزین سوپر، از اکتان بوسترهای با کیفیت استفاده کنید. همیشه برندهای معتبر را انتخاب کنید و از مصرف اکتان بوسترهای ارزان قیمت خودداری نمایید.
• مشکلاتی مانند کوبش موتور را با تنظیم موتور، تعویض شمع‌ها، یا استفاده از بنزین باکیفیت حل کنید، نه صرفاً با اضافه کردن اکتان بوستر به باک خودرو.

با رعایت این نکات، هم از عملکرد بهینه خودرو اطمینان حاصل می‌کنید و هم از هزینه‌های اضافی و آسیب‌های بلندمدت جلوگیری خواهید کرد.