همه چیز در مورد روغن موتور پراید: بهترین روغن موتور برای پراید کدام است؟

پراید، خودرویی که با تار و پود فرهنگ رانندگی در ایران گره خورده است، برای بسیاری بیش از یک وسیله نقلیه و به نوعی یک عضو خانواده است. اما این عضو زحمتکش برای اینکه بتواند قلب تپنده‌اش، یعنی موتور، را سالم و سرحال نگه دارد، به مراقبتی حیاتی نیاز دارد: استفاده از روغن موتور مناسب. پرسش اصلی بسیاری از دارندگان این خودرو این است که بهترین روغن موتور برای پراید کدام است؟ پاسخی که متأسفانه اغلب با اطلاعات نادرست و کلیشه‌ای همراه می‌شود.

بسیاری گمان می‌کنند که تمام پرایدها یکسان هستند و یک نوع روغن برای همه کافیست. این یک اشتباه بزرگ است. موتور پراید در طول سال‌های تولید، دستخوش سه تحول بزرگ شده و هر نسل از آن، نیازمند خرید روغن موتور با مشخصات خاص خود است.

این مقاله، راهنمای قطعی شما برای پایان دادن به تمام سردرگمی‌هاست. ما قدم به قدم به شما نشان خواهیم داد که چگونه با شناخت دقیق مدل خودروی خود، بهترین روغن موتور برای پراید را انتخاب کنید و با نگهداری صحیح، عمر مفید آن را به شکل چشمگیری افزایش دهید. همچنین اگر می خواهید بدانید بین روغن موتورهای ایرانی یا خارجی، کدام‌یک برای خودروی شما مناسب است، می‌توانید این مطلب را نیز مطالعه کنید.

قدم اول: موتور پراید خود را بشناسید

برای پیدا کردن بهترین روغن موتور برای پراید، ابتدا باید بدانیم با چه نوع موتوری سروکار داریم. به طور کلی در طول سال‌های تولید خودرو پراید توسط شرکت سایپا، سه نسل اصلی موتور بر روی پرایدها نصب شده است:

موتور کاربراتوری (مدل‌های تولیدی قبل از سال ۱۳۸۳): نسل اول موتورهای پراید با سیستم سوخت‌رسانی مکانیکی (کاربراتور). این موتورها دارای تکنولوژی قدیمی‌تر و قطعاتی با فواصل داخلی (تلورانس) بیشتر هستند.

موتور انژکتوری مدل‌های (۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲): این نسل که فراگیرترین نوع موتور پراید است، به سیستم سوخت‌رسانی الکترونیکی (انژکتور) مجهز شد. این بهینه‌سازی، مصرف سوخت و آلایندگی را بهبود بخشید اما ساختار کلی موتور همچنان مشابه نسل قبل بود. البته در اواخر تولید این نوع پراید (حدود سال ۱۳۹۰ به بعد)، تغییرات صورت گرفته توسط سایپا بر روی این موتور باعث افزایش جزئی قدرت موتور شده است اما ساختار کلی موتور تغییر چندانی نکرده است.

موتور انژکتوری یورو ۴: با الزامی شدن رعایت استاندارد آلایندگی یورو ۴ در کشور، مجددا سایپا مجبور به ایجاد تغییرات در موتور پراید شده و موتور یورو ۴ با بازدهی بهتر و آلایندگی کمتر بر روی مدل‌های سال ۱۳۹۲ به بالا به کار گرفته شد.

قدم دوم: زبان تخصصی روغن موتور به زبان ساده

حتما شما هم در هنگام مراجعه به مراکز تعویض روغن، با انواع و اقسام روغن‌موتورهای مختلف و بعضا رنگارنگ (!) مواجه شده‌اید و برایتان سوال پیش آمده که تفاوت این روغن‌ها در چیست و کدام روغن واقعا به درد خودرو من میخورد؟ در نهایت هم بعضا انتخاب را بر عهده تکنسین تعویض روغن گذاشته و به توصیه او جهت انتخاب روغن عمل خواهید کرد. اما بهتر است برای انتخاب آگاهانه، بتوانید خودتان اطلاعات روی قوطی روغن را خوانده و تفسیر کنید. در این رابطه دو کد کلیدی وجود دارد:

• شاخص گرانروی (SAE): این شاخص، نشان دهنده ویسکوزیته روغن (میزان شل بودن یا سفت بودن روغن) در دماهای مختلف است. بر روی بسته‌بندی روغن موتور، عددی شبیه به 40W10 مشاهده می‌کنید. عدد قبل از W (مثال: W10): این عدد بیانگر گرانروی روغن در دمای پایین و در زمستان است. هرچه این عدد کمتر باشد، روغن رقیق‌تر و روان‌تر است و جریان‌پذیری آن در دمای سرد بیشتر است. عدد بعد از W (مثال: 40) که این عدد نشان‌دهنده گرانروی روغن در دمای کارکرد موتور و در هوای گرم است. عدد بالاتر به معنای غلظت بیشتر روغن است.
• سطح کیفیت (API): این استاندارد که برای موتورهای بنزینی با حرف S  شروع می‌شود (مانند API SL) و کیفیت و سطح تکنولوژی روغن را مشخص می‌کند. هرچه حرف دوم در الفبای انگلیسی بالاتر باشد (مثلاً N  از M جدیدتر است)، روغن پیشرفته‌تر است.
•  ساختار شیمیایی: روغن‌ها همچنین بر اساس ساختار به سه نوع معدنی، نیمه سنتتیک و سنتتیک کامل تقسیم می‌شوند. تفاوت اصلی در مبدأ و فرایند تولید آنهاست؛ روغن معدنی از تصفیه نفت خام، روغن سنتتیک از طریق فرآیندهای شیمیایی پیچیده و روغن نیمه سنتتیک ترکیبی از هر دو است. روغن‌های سنتتیک عملکرد بهتر، پایداری حرارتی بالاتر و طول عمر بیشتری دارند، در حالی که روغن‌های معدنی ارزان‌تر اما عملکرد پایین‌تر و طول عمر کمتری دارند. روغن‌های نیمه سنتتیک حد وسطی هستند که سعی می‌کنند مزایای هر دو را ارائه دهند.

قدم سوم: نسخه نهایی؛ بهترین روغن موتور برای پراید شما کدام است؟

حالا به مهم‌ترین بخش مقاله می‌رسیم. با اطلاعات بالا، می‌توانیم نسخه دقیق بهترین روغن موتور برای پراید را بر اساس مدل موتور آن بپیچیم:

• بهترین روغن موتور برای پراید کاربراتوری
  • ویسکوزیته SAE 20W-50
  • سطح کیفیت SJ

موتورهای قدیمی به روغن غلیظ‌تری نیاز دارند تا فواصل بین قطعات را به خوبی پر کند. استفاده از روغن‌های بسیار باکیفیت و جدید در این موتورها ضرورتی ندارد و ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند نشت روغن شود.

• بهترین روغن موتور برای پراید انژکتوری
  • ویسکوزیته SAE 20W-50  
  • سطح کیفیت  SJ

این موتورها با روغن‌های نیمه سنتتیک که پایداری حرارتی و خواص پاک‌کنندگی بهتری دارند، عملکرد روان‌تر و عمر طولانی‌تری خواهند داشت. انتخاب روغن API SJ  به بالا، بهترین روغن موتور برای پراید در این رده محسوب می‌شود. البته برای مدل‌های جدیدتر پرایدهای انژکتوری که به موتور HP+ معروف هستند، توصیه بر این است که از روغن با درجه کیفی SL استفاده شود.

• بهترین روغن موتور برای پراید انژکتوری یورو 4
  • ویسکوزیته SAE 10W-40
  • سطح کیفیت  SJ

این نقطه، تفاوت اصلی را رقم می‌زند. موتورهای یورو ۴ به دلیل طراحی دقیق‌تر و حساسیت کاتالیزور، به روغنی رقیق‌تر و باکیفیت‌تر نیاز دارند. روغن 20W-50  برای این موتورها بیش از حد غلیظ است و می‌تواند به پمپ روغن فشار آورده و عملکرد کاتالیزور را مختل کند. بنابراین، بهترین روغن موتور برای پراید یورو ۴ بدون شک یک روغن 10W-40 با سطح کیفی SJ  به بالاست. هرچند کارشناسان توصیه می‌کنند که برای این مدل از پراید نیز از روغن با کیفیت SL استفاده شود.

قدم چهارم: فراتر از انتخاب؛ اصول نگهداری صحیح

• زمان تعویض:  به طور کلی زمان تعویض روغن موتور در حدود 5000 کیلومتر پیمایش یا گذشتن 6 ماه از آخرین تعویض روغن بیان می‌شود. اما اگر رانندگی شما در ترافیک سنگین شهری است، بهتر است این بازه را کوتاه‌تر کنید.
• فیلتر روغن: این قطعه ارزان‌قیمت اما حیاتی باید در هر بار تعویض روغن، تعویض شود. بدون استثنا! استفاده از فیلتر قدیمی، روغن تمیز جدید را بلافاصله آلوده می‌کند.
• خطرات روغن ارزان و تقلبی: انتخاب روغن بی‌کیفیت برای صرفه‌جویی، در واقع گران‌ترین اشتباهی است که می‌توانید مرتکب شوید. این روغن‌ها به سرعت خاصیت خود را از دست داده، باعث تشکیل لجن در موتور شده و فرسایش قطعات را به شدت تسریع می‌کنند.

قدم پنجم: راز کم کردن روغن پراید

آیا مصرف روغن در پراید طبیعی است؟ بله، تا حدی.

• مصرف طبیعی: به طور کلی سوختن لایه نازکی از روغن روی دیواره سیلندرها امری عادی است. این امر باعث کاهش مقدار روغن موجود در موتور به اندازه چند صد سی‌سی خواهد شد که برای موتور پراید طبیعی است. اما در صورتی که از این میزان بیشتر بوده و موجب روشن شدن چراغ روغن خودرو شود، مشکل باید به سرعت بررسی و رفع شود. کم شدن بیش از حد روغن موتور، می‌تواند به علت روغن‌ریزی یا روغن‌سوزی باشد.
• روغن‌سوزی (مصرف غیرطبیعی): اگر خودروی شما به وضوح بیش از این مقدار روغن کم می‌کند، احتمالاً دچار روغن‌سوزی شده است. دلایل اصلی آن فرسودگی رینگ‌های پیستون یا خرابی لاستیک ساق سوپاپ است. در این صورت، حتماً به یک مکانیک معتمد مراجعه کنید.

نتیجه‌گیری: یک انتخاب هوشمندانه برای قلبی سالم

همانطور که دیدید، عبارت “بهترین روغن موتور برای پراید” یک پاسخ واحد و کلی ندارد. بهترین روغن، روغنی است که دقیقاً با مشخصات فنی موتور خودروی شما مطابقت داشته باشد. با صرف چند دقیقه وقت برای شناسایی مدل موتور پرایدتان و خواندن برچسب روغن، می‌توانید انتخابی هوشمندانه انجام دهید.

فراموش نکنید که هزینه برای یک روغن باکیفیت، نه یک خرج اضافه، بلکه یک سرمایه‌گذاری مطمئن برای حفظ سلامت موتور، کاهش هزینه‌های تعمیرات احتمالی و تضمین عملکرد روان خودروی شما برای سال‌های آینده است.

پرسش و پاسخ‌های متداول درباره روغن موتور پراید