علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو

سنسور اکسیژن، قطعه مهم سیستم پیشرانه خودروهای امروزی، نقشی حیاتی در سلامت خودرو و حفظ محیط زیست ایفا می‌کند. این قطعه‌ی کوچک اما هوشمند، مانند یک پزشکِ همیشه‌ بیدار، دائماً ترکیب سوخت و هوا را زیر نظر دارد تا موتور شما با حداکثر بازدهی کار کند. اما وقتی این سنسور دچار مشکل شود، خودرویتان شروع به فرستادن سیگنال‌های هشدار دهنده می‌کند؛ سیگنال‌هایی که اگر نادیده گرفته شوند، ممکن است به موتور آسیب بزنند. در این مقاله، با زبانی ساده، علائم خرابی سنسور اکسیژن را بررسی می‌کنیم.

سنسور اکسیژن چیست؟

پیش از ورود به دنیای علائم خرابی، بیایید نگاهی به عملکرد این سنسور بیندازیم. سنسور اکسیژن در مسیر گازهای خروجی اگزوز نصب می‌شود و مانند یک «دماسنج شیمیایی»، میزان اکسیژن باقیمانده پس از احتراق را اندازه می‌گیرد. این داده‌ها بلافاصله به کامپیوتر خودرو (ECU) ارسال می‌شوند تا ECU بتواند میزان سوخت تزریقی به موتور را تنظیم کند. اگر این سنسور درست کار نکند، میزان سوخت تزریق شده به موتور از حالت نرمال خارج شده و متعاقبا عملکرد پیشرانه خودرو را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

علامت‌های  هشدار دهنده که نشانگر خرابی سنسور اکسیژن هستند

وقتی سنسور اکسیژن از کار بیفتد یا عملکرد آن دچار مشکل شود، خودرویتان مانند بیماری است که سعی می کند با علائم، دردش را به شما بگوید. برخی از مهم‌ترین علائم خرابی سنسور اکسیژن شامل موارد زیر می‌باشند:

۱. چراغ چک موتور: اولین فریاد کمک!

روشن شدن چراغ چک موتور، مانند زنگ خطری است که نشان دهنده به وجود آمدن یک مشکل در سنسورهای خودرو می‌باشد. برای عیب‌یابی موتور در این حالت از دستگاه دیاگ استفاده می‌شود. کد خطاهایی که روی دستگاه دیاگ ظاهر شوند، می‌توانند به شما بگویند که مشکل به وجود آمده از سنسور اکسیژن است یا خیر. این چراغ گاهی به ‌خاطر مشکلات دیگر هم روشن می‌شود، پس عجله نکنید و به یک مکانیک مراجعه کنید.

۲. بالا رفتن دور موتور در حالت درجا

آیا خودرویتان در حالت توقف، دور موتورش ناگهان بالا می‌رود؟ این یکی از نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن است. وقتی سنسور داده‌های غلط درباره‌ی «رقیق بودن مخلوط سوخت و هوا» به ECU بفرستد، کامپیوتر خودرو دستور افزایش تزریق سوخت به پیشرانه را می‌دهد. این سوخت اضافی می‌تواند باعث نوسانات دور موتور و حتی بالا رفتن دور درجا به صورت غیرعادی شود. البته این مشکل ممکن است به خاطر نشتی هوا یا خرابی سنسور دریچه گاز هم رخ دهد، پس بررسی دقیق ضروری است.

۳. مصرف سوخت بالا

اگر اخیراً مجبورید بیشتر از همیشه به پمپ بنزین سر بزنید، می‌تواند یکی دیگر از علائم خرابی سنسور اکسیژن باشد.داده‌های نادرست سنسور باعث می‌شوند ECU  به اشتباه سوخت بیشتری به موتور تزریق کند. در نتیجه مسافت طی شده با یک باک توسط خودرو به طرز قابل کاهش می‌یابد. شما می‌توانید با صفر کردن کیلومتر خودرو پس از سوخت‌گیری و پایش مسافت طی شده پس از آن، مقدار سوخت مصرف شده توسط خودروی خود را بررسی کنید. البته بدیهی است که افزایش مصرف سوخت می‌تواند علل مختلفی داشته باشد.

۴. موتور لرزان

لرزش موتور در حالت درجا یا هنگام حرکت با سرعت پایین، یکی دیگر از نشانه‌های آشکار وجود مشکل در سنسور اکسیژن خودرو است. وقتی سنسور اکسیژن نتواند نسبت سوخت و هوا را به درستی تنظیم کند، احتراق به صورت نا هماهنگ انجام می‌شود. این موضوع به ویژه در خودروهای قدیمی‌تر مشهودتر است.

۵. دود سیاه و بوی تخم‌مرغ فاسد: اخطار شیمیایی!

خروج دود سیاه از اگزوز یا بوی تندِ شبیه به تخم‌مرغ گندیده (ناشی از سولفید هیدروژن)، نشان‌دهنده احتراق ناقص سوخت است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سنسور اکسیژن نمی‌تواند غلظت سوخت را کنترل کند و موتور با مخلوطی غنی‌تر از حد نیاز می‌سوزد.

۶. مردود شدن در آزمون آلایندگی

اگر خودروی شما در آزمون آلایندگی معاینه فنی رد شده، سنسور اکسیژن می‌تواند یکی از دلایل آن باشد. خرابی این سنسور باعث افزایش انتشار گازهای سمی مانند کربن مونوکسید (CO) می‌شود که هم برای محیط زیست خطرناک است و هم باعث عدم پاس شدن آزمون‌های معاینه فنی خودرو خواهد شد.

۷. آسیب به دیگر قطعات موتور

بی‌اعتنایی به خرابی سنسور اکسیژن در بلندمدت، آسیب به قطعات دیگر خودرو مانند مبدل کاتالیست، شمع‌ها و … می‌شود. به عنوان مثال سوخت اضافی در اگزوز، کاتالیست را بیش از حد داغ کرده و مواد درون آن را ذوب می‌کند. تعویض کاتالیست ممکن است باعث تحمیل هزینه‌های سنگین شود. همچنین خراب بودن سنسور اکسیژن می‌تواند به عملکرد شمع‌های خودرو آسیب بزند. اگر سنسور اکسیژن خراب باشد، می‌تواند باعث اختلال در مخلوط سوخت و هوا شود. این موضوع ممکن است منجر به سوختن ناکافی سوخت یا غنی شدن بیش از حد مخلوط سوخت و هوا شود که در نهایت می‌تواند باعث کثیف شدن شمع‌ها، سایش زودرس شمع‌ها و مشکلات استارت زدن شوند.

برترین برندهای موجود شمع خودرو را از ما بخواهید. ریاحی پارت مرجع فروش شمع خودرو برای انواع خودروهای ایرانی و خارجی است.

چرا باید مشکلات سنسور اکسیژن را جدی گرفت؟

سنسور اکسیژن معیوب، مانند یک ویروس خاموش است که به ‌تدریج قطعات دیگر پیشرانه خودروی شما را دچار آسیب می‌کند. اگر علائمی مثل بالا بودن دور موتور در حالت درجا، افزایش مصرف سوخت، یا لرزش را مشاهده کردید، منتظر نمانید! پس از عیب‌یابی و اطمینان از عدم عملکرد صحیح سنسور، آن را با یک سنسور جدید تعویض کرده و از آسیب‌های بعدی به دیگر قطعات خودرو جلوگیری کنید.

نتیجه‌گیری

سنسور اکسیژن هرچند قطعه‌ای کوچک یا به ظاهر کم اهمیت است، اما نقشی حیاتی در عملکرد بهینه موتور ایفا می‌کند. آگاهی از علائم خرابی این قطعه و اقدام به موقع برای تعمیر آن، از تحمیل هزینه‌های اضافی جلوگیری کرده و به حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کند. در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌های ذکر شده، به ویژه افزایش مصرف سوخت یا روشن شدن چراغ چک موتور، بلافاصله به یک مکانیک مراجعه کنید. با نگهداری مناسب، می‌توانید عمر مفید سنسور اکسیژن و سایر قطعات خودرو را افزایش دهید.